Dotychczas nie wypracowano skutecznych metod obserwacji „ja” przy pełnej kontroli struktur afektywnych. 3. Aby poznać siebie, trzeba najpierw poznać innych ludzi rozumienie innych to warunek sine qua non rozumienia siebie. Pewne dane potwierdzają tę hipotezę. Dziecko najpierw poznaje w lustrze twarz matki i rówieśników, a dopiero później własną twarz. Zaczyna ono formułować pierwsze samooceny

i standardy osobiste dopiero wtedy, gdy posiada wiedzę 0 przedmiotach i innych ludziach. Odkrycie własnej odrębności fizycznej i psychicznej wydaje się procesem nader trudnym. Poznanie przyrody i grup społecznych dostarcza pojęć

1 kategorii niezbędnych dla poznania własnej osobowości. Brak dostatecznej wiedzy o otoczeniu społecznym utrudnia samopoznanie. 4. Ostatnio wykryto dość paradoksalny dystraktor. Okazuje się, że w miarę wydłużania się procesu samoobserwacji zwiększa się krytycyzm jednostki wobec siebie. Człowiek zaczyna lepiej dostrzegać swoje wady i ułomności. W toku autorefleksji kolejno obniża samooceny. Długa samoobserwacja może prowadzić do zbyt niskich samoocen i zbyt surowych sądów o sobie.

Fakt ten zakłóca obiektywne samopoznanie. 5. Znaczne trudności wiążą się z językiem samopoznania. Wielu ludzi nie zna terminów potrzebnych do samoopisu, szczególnie terminów ze słówkiem samo-. Ponadto język psychologiczny jest mniej jasny i adekwatny niż język techniczny czy ekonomiczny.